Rebrendinq Nədir?

Rebrendinq bir markanın bazarda necə qəbul edildiyini dəyişdirmək məqsədilə həyata keçirilən strateji prosesdir. Bu proses zamanı loqo, rənglər, şüar, vizual üslub, ünsiyyət tərzi və bəzən markanın özü tamamilə yenilənir. Rebrendinq vizual elementlərin dəyişdirilməsi ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda markanın dəyərləri və insanlara verdiyi əsas mesajın da yenidən qurulması deməkdir. Şirkətlər auditoriya marağının azalması, bazar tələblərinin dəyişməsi və ya rəqabətdə fərqlənmək istəyi ilə bu prosesə başlayırlar. Müasir dövrdə istehlakçılar sürətlə dəyişən trendlərə uyğunlaşan brendlərə üstünlük verirlər. Rebrendinq markanı daha cəlbedici və aktual hala gətirməklə yanaşı, müştərilərlə güclü emosional bağ qurmağa da imkan yaradır. Bu proses qismən (yalnız vizual dəyişikliklər) və ya tam (strateji mövqe və ad dəyişikliyi də daxil olmaqla) ola bilər. Nəticə etibarilə, rebrendinq şirkətlərin dayanıqlı inkişafı və bazarda mövqeyini qoruması üçün vacib bir addımdır.

Rebrendinqə nə zaman ehtiyac duyulur?

Şirkətlər niyə rebrendinq edir? Bu addım adətən şirkətin daxili quruluşunda və ya fəaliyyət istiqamətində baş verən dəyişikliklərdən irəli gəlir. Yeni strategiyanın tətbiqi və bazarda fərqli mövqe tutmaq istəyi də rebrendinqin əsas səbəblərindən biridir. Bəzi hallarda şirkətlər satışların azalması və ya bazar payının kiçilməsi səbəbilə imiclərini yeniləməyə ehtiyac duyurlar. Rebrendinq vasitəsilə daha müasir görünmək, yeni auditoriyaya xitab etmək və daha güclü brendlərlə rəqabət aparmaq mümkün olur. Rebrendinqin başlıca səbəbləri bunlardır:

• Markanın köhnəlməsi və əvvəlki aktuallığını itirməsi;
• Marketinq və mövqeləndirmədə buraxılmış səhvlər;
• Güclü bir rəqibin bazara daxil olması;
• Şirkətin fəaliyyət sahəsinin genişlənməsi və ya dəyişməsi;
• Yeni məqsəd və strateji hədəflərin formalaşması;
• Şirkət strukturunda dəyişikliklər (məsələn: birləşmə və ya satınalma);
• Markanın nüfuz itkisi (ictimai etimadın zəifləməsi);
• Yeni bazarlara daxil olmaq niyyəti;
• Müştəri auditoriyasını daha çox cəlb etmək arzusu.

Rebrendinq şirkətlərin dəyişən bazar şərtlərinə uyğunlaşaraq güclənməsi və daha dayanıqlı mövqe tutması üçün vacib bir addımdır.

Rebrendinqin məqsədi

Rebrendinqin əsas məqsədi markanın və məhsulların bazarda daha uğurlu və cəlbedici şəkildə təqdim olunmasını təmin etməkdir. Bu prosesin əsas hədəfi hədəf auditoriya üçün cazibədar və anlaşılan bir dəyər sistemi yaratmaqdır. Bu dəyər sistemi sadə, aydın və asan qəbul edilən şəkildə qurulmalıdır. Müştərilər şirkətin nə iş gördüyünü, niyə güvənə biləcəklərini və niyə həmin brendə sadiq qalmalı olduqlarını asanlıqla başa düşməlidirlər. Rebrendinq zamanı əsas məqsədlər aşağıdakılardır:

• Markanı daha fərqli və unikal göstərmək;
• Müştəri sadiqliyini artıraraq brendin gücünü möhkəmləndirmək;
• Yeni müştərilər cəlb edərək hədəf kütləni genişləndirmək.

Rebrendinq, əslində, marka fəlsəfəsində köklü dəyişiklikdən daha çox, mövcud markanın optimallaşdırılması və inkişaf etdirilməsi mənasına gəlir. Bu zaman diqqət həm mövcud zəif cəhətlərin aradan qaldırılmasına, həm də güclü tərəflərin ön plana çıxarılmasına yönəlir.

Rebrendinq növləri

Rebrendinqin növləri şirkətin dəyişiklik ehtiyacına və strateji məqsədlərinə əsasən müəyyən olunur. Bu proses vizual kimliyin sadə yenilənməsindən tutmuş, brendin tamamilə yenidən qurulmasına qədər müxtəlif formalarda həyata keçirilə bilər. Rebrendinqin düzgün növünü seçmək markanın bazarda necə qəbul olunacağını birbaşa təsir edir. Hər növün öz məqsədi, tətbiq sahəsi və faydaları var. Aşağıda rebrendinqin əsas növləri və onların xüsusiyyətləri ilə tanış ola bilərsiniz.

Qismən rebrendinq

Qismən rebrendinq bir markanın əsas tanınma elementlərini qoruyaraq onu daha müasir və cəlbedici hala gətirmək üçün həyata keçirilən yenilənmə prosesidir. Bu yanaşma markanı tamamilə dəyişdirmədən, onun vizual və kommunikasiya dillərinə yenilik qazandırmaq məqsədi daşıyır. Adətən brend imicinin köhnəlməsi və ya şirkətin yeni bazarlara çıxmaq istəyi bu tip rebrendinqi zəruri edir. Bir şirkət yalnız loqonu dəyişməklə yenilənmək istəyə bilər, lakin bu dəyişiklik digər dizayn elementləri ilə uyğunlaşdırılmalıdır. Qismən rebrendinq həm mövcud auditoriyanı qorumağa, həm də yeni kütlələri cəlb etməyə imkan yaradır. Bu, xüsusilə daha gənc auditoriya ilə əlaqə yaratmaq istəyən markalar üçün effektiv strategiyadır. Dəyişikliklər sayəsində brend həm aktuallığını qoruyur, həm də əvvəlki müsbət reputasiyasını itirmir. Bununla yanaşı, yeni ünsürlərlə köhnə dəyərlər arasında tarazlıq saxlanılması vacibdir. Vizual üslubda və mesajlarda əlaqəlilik qorunmalıdır ki, brend bütöv və peşəkar görünüşünü itirməsin. 

Tam rebrendinq

Tam rebrendinq bir şirkətin marka kimliyinin hərtərəfli şəkildə yenilənməsi prosesidir. Bu zaman ad, loqo, rəng palitrası, vizual üslub və kommunikasiya dili daxil olmaqla, bütün brend elementləri dəyişdirilir. Belə bir dəyişiklik adətən şirkətin fəaliyyət sahəsinin dəyişməsi, birləşmə və ya satınalma, yaxud da mənfi imicdən xilas olmaq məqsədilə həyata keçirilir. Tam rebrendinq şirkətə bazarda yeni mövqe tutmaq və fərqli auditoriyaya xitab etmək imkanı verir. Bu yanaşma sadəcə görünüşü dəyişmək deyil, həm də marka dəyərlərinin və mesajlarının yenidən qurulması deməkdir. Uğurlu tam rebrendinq üçün məqsədlər aydın olmalı, dəqiq plan hazırlanmalıdır. Həmçinin prosesin büdcəsi və vaxt çərçivəsi düzgün müəyyənləşdirilməlidir. Dəyişikliklər təkcə estetik baxımdan deyil, strateji baxımdan da uyğun olmalıdır. Facebook-un “Meta”ya çevrilməsi bu tip rebrendinqin məşhur nümunələrindən biridir. Bu addım şirkətin yeni istiqamətini vurğulamaq və əvvəlki imicindəki mənfi təəssüratları aradan qaldırmaq üçün atılmışdı.

Rebrendinqin mərhələləri 

Dəyişiklikləri həyata keçirmək üçün aşağıdakı addımları izləyə bilərsiniz:

1. Markanın dərin təhlili. Bu mərhələdə ümumi vəziyyət araşdırılır, hədəf müştərilərin yanaşmaları müəyyən edilir, şirkətin güclü və zəif tərəfləri təhlil olunur, əsas rəqiblər araşdırılır. Əldə olunan nəticələrə əsasən iki fərqli rebrendinq növündən biri seçilə bilər: tam rebrendinq və qismən rebrendinq.
2. Rebrendinq strategiyasının hazırlanması. Araşdırma nəticələri analiz olunaraq növbəti addımlar üçün strategiya qurulur. Bu mərhələdə markada dəyişdirilməli olan komponentlər müəyyən edilir. Eyni zamanda, aşkarlanan üstünlüklərin necə vurğulanacağı və çatışmazlıqlar üzərində necə işlənəcəyi planlaşdırılır. Bu mərhələdə istifadə olunacaq üsullar, alətlər və imkanlar seçilir.
3. Rebrendinqin həyata keçirilməsi. Bu addım planlaşdırılan bütün dəyişikliklərin tətbiq olunması və yeni strategiyanın həyata keçirilməsi deməkdir.
4. İzləyicilərlə kommunikasiya. Mövcud və potensial müştərilər rebrendinq barədə məlumatlandırılmalıdır. Bunun üçün veb sayt, sosial şəbəkələr, media, qablaşdırma üzərindəki məlumatlar və digər kommunikasiya alətləri vasitəsilə auditoriyaya rebrendinqin məqsədi və yeni üstünlükləri çatdırılmalıdır.

Rebrendinq zamanı nələrə diqqət etməlisiniz?

Rebrendinq uğurlu nəticə verməsi üçün sadəcə loqo və rənglərin dəyişdirilməsi ilə kifayətlənməyən, dərin strateji yanaşma tələb edən bir prosesdir. İlk növbədə, dəyişikliklərin məqsədi aydın şəkildə müəyyənləşdirilməlidir. Bu dəyişiklik auditoriyanı genişləndirmək, imici təzələmək və ya bazarda yeni mövqe tutmaq məqsədi daşıya bilər. Hədəf auditoriyanın kim olduğu və onların gözləntiləri ətraflı analiz edilməlidir.

Rebrendinq zamanı mövcud brendin tanınma dərəcəsi və qazandığı etibar nəzərə alınmalı, köhnə və yeni brend elementləri arasında balans qorunmalıdır. Daxili komanda və tərəfdaşlarla düzgün kommunikasiya qurulmalı, onların dəyişikliklərdən xəbərdar olması təmin edilməlidir. Vizual elementlərdən tutmuş mesajlara qədər hər şeydə ardıcıllıq vacibdir ki, auditoriya yeni imici tez və asan qəbul edə bilsin.

Bundan əlavə, rebrendinq prosesi üçün aydın vaxt qrafiki və büdcə müəyyən olunmalı, hər mərhələ peşəkar şəkildə idarə edilməlidir. Ən əsası isə, rebrendinq sadəcə xarici görünüşü dəyişmək deyil, brendin mahiyyətini və dəyərlərini yeni formada ifadə etməkdir.